Powierzchnia Czarnogóry ma tyle, ile jedna trzecia województwa mazowieckiego! Jednak jak na tak niewielki obszar znajdziemy tu niesamowicie różnorodny krajobraz. Wyróżnić możemy trzy większe regiony geograficzne: pierwszy to Primorje – pas wybrzeża Adriatyku od północy flankowany przez pasma nadmorskie, drugi – dolina Zety i rozległe kotliny i wyżyny krasowe tworzące tzw. Starą Czarnogórę oraz trzeci – Brda, którą tworzą obszary wysokogórskie. Jak się Państwo domyślacie pierwszy i drugi region nie będzie przedmiotem naszego trekkingowego zainteresowania. Nasz wspólny czarnogórski czas spędzimy wędrując po górach, dolinach i łąkach, podziwiając niezwykłe i nietuzinkowe krajobrazy oraz obcując z dziką, a miejscami wręcz dziewiczą przyrodą.

W trakcie naszej wyprawy zaplanowaliśmy dla Państwa osiem tras trekkingowych, które przebiegać będą przez obszar trzech (z pięciu) parków narodowych Czarnogóry: PN Durmitor, PN Biogradska gora i PN Prokletije, i poprowadzone zostały w najbardziej znanych oraz popularnych pasmach górskich tego kraju: Durmitor, Bjelasica, Prokletije (Góry Przeklęte) oraz górach Komovi (te ostatnie położone są już poza obszarami chronionymi). Postaraliśmy się również o to, aby w trakcie naszych wędrówek mięli Państwo okazję zdobyć najwyższe szczyty odwiedzanych pasm: Bobotov kuk (2523 m), Crna glava (2139 m), Kom kucki (2487 m) oraz najwyższy szczyt Czarnogóry zaliczany do Korony Europy – Zla Kolata (2534 m). Dodatkową atrakcją będzie możliwość spływu – raftingu – rzeką Tarą. Sama rzeka Tara jest najdłuższą rzeką w Czarnogórze. Ma długość 144 km, a obszary, które zlokalizowane są wzdłuż jej brzegu, wpisane są na listę rezerwatów biosfery.

W trakcie wyjazdu, ze względu na dużą odległość pomiędzy odwiedzanymi pasmami górskimi (Durmitor – Prokletije), przewidzieliśmy dla Państwa aż dwa miejsca pobytowo-noclegowe. Kilka pierwszych dni spędzimy w okolicach miasta Žabljak położonego w bliskim sąsiedztwie gór Durmitoru (Žabljak znajduje się na wysokości 1450 m i jest najwyżej położonym miastem w całej byłej Jugosławii,  nazwę zawdzięcza żabom, które co rok swoim rechotem ogłaszają nadejście wiosny). Drugim miejscem naszego bytowania będą okolice miejscowości Gusinje zlokalizowanej w otoczeniu Gór Przeklętych.

Pierwsze trzy dni trekkingowe zaplanowaliśmy na obszarze Parku Narodowego Durmitor (Nationalni park Durmitor), który należy do najstarszych obszarów chronionych w Czarnogórze. Park został założony w 1952 r. i obejmuje pasmo Durmitor oraz kaniony rzek: Tary, Dragi, Sušicy i Komarnicy. Łączna powierzchnia parku to 390 km², w obrębie których znajduje się aż 48 szczytów powyżej 2000 m oraz 18 jezior polodowcowych! W 1980 r. obszar ten został wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Największą część parku zajmują góry Durmitor, obok gór Prokletije najwyższe pasmo w Czarnogórze. Od zachodu sąsiaduje ono z kanionem Pivy, od południowego wschodu z górami Sinjajevina, a od północy i wschodu ogranicza je rzeka Tara. Gór Durmitor skaliste i malownicze pasmo górskie, które zachwyca różnorodnością, spektakularnymi krajobrazami i majestatycznymi szczytami ukrytymi między skałami i jeziorami, czy potężnymi kanionami rzek. Alpejska rzeźba przeplata się tu z krasową, czego dowodem są liczne jeziora polodowcowe oraz głębokie kaniony rzeczne. Najbardziej spektakularny jest kanion rzeki Tara – najgłębszy w Europie i drugi na świecie po Wielkim Kanionie w USA (w trakcie pobytu będą mieli Państwo możliwość skorzystania (za dodatkową opłatą) z raftingu na rzece Tarze – jest to jedna z największych atrakcji w Czarnogórze).  

Trzy dni trekkingów zaplanowaliśmy także w górach Prokletije, paśmie Gór Dynarskich. Są to majestatyczne góry położone na granicy trzech państw: Czarnogóry, Albanii i Kosowa, które od wieków budziły strach wśród lokalnej ludności, stąd ich potoczna nazwa „Góry Przeklęte”. Jest to najdziksze i najpiękniejsze pasmo górskie Bałkanów, które charakteryzuje się licznymi szczytami przekraczającymi 2000 m, głębokimi wąwozami i V-kształtnymi dolinami rzecznymi. Jedno z ostatnich tak wspaniałych miejsc zupełnie jeszcze nieodkrytych przez masową turystykę. Wapienne, ogromne i ostre granie przywodzą na myśl Dolomity, a nam kojarzyć się mogą z Tatrami. W celu ochrony gór Prokletje utworzono w 2009 r. Park Narodowy Prokletjie położony na granicy trzech państw: Czarnogóry, Albanii i Kosowa (w ramach parku narodowego objęty jest ochroną również w Albanii, w Kosowie trwają prace nad objęciem go ochroną). Po stronie Czarnogóry najwyższe szczyty wznoszą się powyżej dolin Grbaja i Ropojana. Są to Zla Kolata (2534 m), Dobra kolata (2528 m) i Rosni vrh (2522 m).

Jeden dzień trekkingu przygotowaliśmy na obszarze Parku Narodowego Biogradska Gora położonego w górach Bjelasica. Góry Bjelasica położone są w północno-wschodniej części Czarnogóry. Wyraźne zarysowane granice tworzą: od zachodu górny bieg Tary, od wschodu rzeka Lim, od północy potoki Ljubovidja i Lepešica, od południa doliny dopływów Tary (Drucka) i Limu (Rajovića reka) spięte przełęczą Trešnjevik. Najwyższym szczytem jest Crna glava (2139 m ) – zdobędziemy ją w trakcie naszego trekkingu, poza którą wysokość 2000 m przekracza dziewięć innych wierzchołków pasma. Masyw Bjelasica tworzą cztery rozdzielone głębokimi dolinami pasma: najbardziej wysunięte na północ Mučnica – Turjak – Strmenica (Crna glava) – Strmni Pad, wznoszące się znad Mojkovaca i opadające do doliny Limu kilkoma krętymi odnogami. W centralnej części ten szeroki grzbiet przybiera cechy płaskowyżu krasowego. Od południa sąsiaduje z pasmem Razvršje – Crna glava (2139 m), a dalej na południe od niego leży najkrótsze pasmo Donji Lumer – Ogorela glava – Troglava – Zekova glava (2117 m) – Pesiča glava – to one stanowią najczęściej odwiedzaną część Bjelasicy. Najdalej na południe leży czwarty, najbardziej odseparowany masyw Ključ (1973 m). Najbardziej cennym przyrodniczko obszarem tych gór jest ich zachodnia część znajdująca się w dolinie rzeki Biogradskiej. Stanowi on relikt pierwotnej puszczy – lasu deszczowego (drzewa: dęby, jawory, buki liczą tu ponad 400 lat). Cała dolina Biogradskiej rzeki, wraz z przylegającymi do niej odkrytymi grzbietami najwyższej, centralnej części Bjelasicy, objęta jest od 1952 r. ochroną prawną w ramach Parku Narodowego „Biogradksa gora” o powierzchni 5650 ha. Obszar parku przypomina zielone Karpaty. W krajobrazie dominują łąki, wrzosowiska i lasy. Największą atrakcją jest sześć jezior polodowcowych określanych mianem „górskich oczu”: Biogradsko, Ursulovačko Male i Velikie, Pešićka, Šiško i Sevarina.

Góry Komovi, to obok Durmitoru i gór Prokletjie, najwyższe i najbardziej spektakularne pasmo górskie Czarnogóry. Spędzimy w nich jeden trekkingowy dzień.  Masyw ten leży we wschodniej części kraju, w pobliżu granicy z Albanią. W Komovi bierze swój początek największa rzeka Czarnogóry – Tara (za jej początek uznaje się symbolicznie źródło Bijela Voda w południowej części masywu, u stóp Planinicy). Północna część Komovi ma strukturę górskiego rozrogu z najwyższymi skalistymi szczytami skupionymi w centralnej części i kilkoma rozchodzącymi się gwiaździście wyraźnymi ramionami. Znajdują się tu najwyższe wierzchołki grupy i trzy główne, szpiczaste „Komy” – Kom Vasojevićki (2460 m), Krajlski Kom (2469 m) oraz najwyższy szczyt pasma – Kom Kućki (2487 m), który będziemy zdobywać w trakcie naszego trekkingu. Trasa naszej wędrówki przebiegać będzie także najbardziej popularną wysokogórską doliną pasma – Medjukomlje położoną pomiędzy Komem Kučkim i Kom Vasojevićkim. Poniżej strzelistej grupy znajdują się wysoczyzny – szerokie grzbiety o stosunkowo wyrównanym profilu i wysokości połonin w granicach 1700 – 2000 m: Štavna, Ljuban, Rogam, Turjak i Carine. W tym regionie wysokością przegrywają jedynie z Górami Durmitor i Prokletije. Góry Komovi ze względu na występujące tu liczne gatunki cennych i rzadkich roślin wykorzystywanych w celach leczniczych nazywane są często „apteką pod otwartym niebem”.

1 DZIEŃ

Środa 28.06.2023

Wyjazd w godzinach popołudniowych z Wrocławia i Świdnicy. 

2 DZIEŃ

Czwartek 29.06.2023

Przyjazd do Czarnogóry w okolice miejscowości Žabljak do miejsca noclegowego.

Zakwaterowanie.

Obiadokolacja.

Nocleg.

3 DZIEŃ

Piątek 30.06.2023

Śniadanie.

Trekking – PARK NARODOWY DURMITOR (Nacionalni park Dumitor).  Obszar wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturalnego i Przyrodniczego UNESCO.

Trasa 1 – CZARNOGÓRSKIE MORSKIE OKO (CRNO JEZERO), CZYLI WĘDRÓWKA W MASYWIE MEDED  

Wędrówkę rozpoczniemy z okolic polodowcowego Jeziora Czarnego (Crno Jezero) położonego na wysokości 1442 m. i mającego powierzchnię ok. 500 ha. Tak naprawdę składa się ono z dwóch jezior: Veliko jezero i Malo jezero połączonych ze sobą wąskim kanałem, który w okresie letnim wysycha, wskutek czego powstają dwa odrębne jeziora. Początkowo wędrować będziemy rozległą doliną Velika Kalica (po drodze zobaczymy schron dla alpinistów Alpejski Biwak), a naszym celem będzie masyw „niedźwiedziowy” składający się z Wielkiego Niedźwiedzia (Velki Medjed), który ma dwa ostre wierzchołki (Severni Vrh (2287 m) i Južni Vrh (2285 m)) i Małego Niedźwiedzia (Mali Medjed, 2170 m). Szczyty zaatakujemy z przełęczy Velika Previja (2145 m). Wędrówkę zakończymy nad Jeziorem Czarnym.

Długość trasy około13 km.  Czas przejścia około 8 godzin.

Łącznie w górę: 950 m, w dół: 950 m.

Przejazd do miejsca noclegowego.

Obiadokolacja.

Nocleg.

4 DZIEŃ

Sobota 1.07.2023

Śniadanie.

Trekking –  PARK NARODOWY DURMITOR (Nacionalni park Dumitor).  Obszar wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturalnego i Przyrodniczego UNESCO.

Trasa 2: NA NAJWYŻSZY SZCZYT DURMITORU – BOBOTOV KUK (2523 m)

Celem naszego trekkingu będzie zdobycie najwyższego szczytu pasma Durmitor – Bobotov Kuk (2523 m) położonego pomiędzy dolinami rzek Piva i Tara. Wędrówkę rozpoczniemy z okolic polodowcowego Jeziora Czarnego (Crno Jezero) w kierunku szczytu Obla Glava, na którym na wysokości 2160 znajduje się jaskinia Lodowa (Ledena pecina) o długości 40 m i szerokości 20 m (grota w większości pokryta wiecznym śniegiem, a jej dno wypełniają lodowe słupy o różnych wymiarach i kształtach, zejście odbywa się po linach) i Lucin vrhu. Po zdobyciu Korony Durmitoru, przy drodze zejściowej, czeka na nasi kilka krajoznawczych atrakcji: 50 m długości jezioro polodowcowe Zeleni Vir (2028 m) oraz niesamowite widoki na szczyt Zupci (2309 m). Nie sposób go nie zauważyć, gdyż jego masyw składa się z 14 ostrych wierzchołków, które wyglądem przypominają ostre zęby (na szczyt prowadzą tylko drogi wspinaczkowe). Trekking zakończymy na przełęczy Prevoj Sedlo (1907 m.).

Długość trasy około 14 km. Czas przejścia około 7 godzin. 

Łącznie w górę 900 m, w dół 1400 m.

Przejazd do miejsca noclegowego.

Obiadokolacja.

Nocleg.

5 DZIEŃ

Niedziela 2.07.2023

Śniadanie.

Trekking –  PARK NARODOWY DURMITOR (Nacionalni park Durmitor). Obszar wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturalnego i Przyrodniczego UNESCO.

Trasa 3 – WĘDRÓWKA W KRAINIE JEZIOR POLODOWCOWYCH Z WEJŚCIEM NA PLANINICE (2330 m)

Dla osób, które w tym dniu nie będą chciały uczestniczyć w trekkingu  mamy alternatywną propozycję w postaci dodatkowej atrakcji –  rafting w kanionie rzeki TARA. Spływ jest dodatkowo płatny. Na dzień dzisiejszy to koszt rzędu ok. 30-40 euro.

Celem naszego trekkingu będzie dotarcie do największych i najbardziej znanych jezior polodowcowych w Durmitorze zlokalizowanych u podnóża góry Prutaš: Veliko Škrčko Jezero (1686 m) i Malo Škrčko Jezero (1711 m), położonych w jednej z najpiękniejszych dolin tych gór – dolinie Škrčki Jezera, która znana jest również z otaczających ją imponujących szczytów i niezwykłego przyrodniczego piękna. Następnie zdobędziemy jeden z dwutysięczników i najwyższych szczytów pasma – Planinicę (2330 m) oraz odwiedzimy kilka mniejszych jezior polodowcowych, w tym słynne Zminje Jezero (1520 m) otoczone lasem iglastym. Wędrówkę zakończymy w miejscowości Žablijak.

Kanion rzeki Tary to cud natury, najgłębszy kanion w Europie i drugi na świecie po Wielkim Kanionie USA. Miejscami jego ściany sięgają 1300 m, a wszystko za sprawa krasowego podłoża, w którym rzeka od tysięcy lat żłobi efektowną dolinę o długości 80 km. Większa część kanionu leży na terenie PN Durmitor, będąc tym samym pod ochroną UNESCO. Miejsce jest również wpisane na listę Rezerwatów Biosfery. Spływ rzeką Tarą jest największą atrakcją kanionu i jedną z największych atrakcji Czarnogóry. To gigantyczna dawka adrenaliny w otoczeniu dzikiej przyrody. Można zobaczyć najbardziej widowiskowe miejsca kanionu dostępne tylko z poziomu wody: wodospad Vrelo Ljutica , źródło Misovo – najgłębszy odcinek na trasie spływu, w pobliżu góry Curevac (1626 m), czy słynny most Durdevica, który jest symbolem rzeki i cudem techniki (w momencie budowy był najwyższym tego typu obiektem w Europie).

Długość trasy około 16 km. Czas przejścia około 7 godzin. 

Łącznie w górę 1200 m, w dół 1400 m. 

Przejazd do miejsca noclegowego.

Obiadokolacja.

Nocleg.

6 DZIEŃ

Poniedziałek 3.07.2023

Śniadanie.

Wykwaterowanie.

Przejazd do PN Biogradska Gora.

Trekking – PARK NARODOWY BIOGRADSKA GORA  (Nacionalni park Biogradska gora)

Trasa 4: NA NAJWYŻSZY SZCZYT PASMA BJELASICA – CRNA GLAVA (2139 m)

Trasa wędrówki przebiegać będzie przez jedno z czterech pasm wchodzących w skład gór Bjelasica: Razvršje – Crna glava podnoszące się znad Mojkovaca i opadające na wschód krótkim grzbietem w rejon wsi Lubnice oraz w obszarze Parku Narodowego Biogradksa gora. Trasę rozpoczniemy w pobliżu miejscowości Katun Vanjak, a naszym celem będzie najwyższy szczyt pasma Crna glava (2139 m) – położony już poza granicami parku. W trakcie trekkingu trawersujemy również drugi pod względem wysokości szczyt gór Bjelasica – Zekova glava (2122 m) z kilkunastoma wieżami i różnymi antenami. Niestety jest on niedostępny dla turystów z uwagi na instalacje wojskowe. W trakcie trekkingu zaliczymy również nieco niższe wierzchołki, w tym: Smilijeva glava (1950), i Siljevacka glava (1826). Wędrówkę zakończymy w miejscowości Lubnice.

Długość trasy podstawowej około 15 km. Czas przejścia około 6 godzin.

Łącznie w górę 600 m, w dół 1300 m.

Przejazd do miejsca zakwaterowania w Góry Przeklęte (Prokletije).

Obiadokolacja.

Nocleg.

7 DZIEŃ

Wtorek 4.07.2023

Śniadanie. 

Trekking – PARK NARODOWY PROKLETIJE (Nacionalni park Prokletije) 

Trasa 5:  SZLAKIEM PRZEZ DWUTYSIĘCZNIKI: TALIJANKĘ (2057 m), PAPADIJES (2030 m) i VELIKI TROJAN (2190 m)

Kolejny trekkingowy dzień spędzimy w Górach Przeklętych. Trasę w formie pętli rozpoczniemy w okolicach miejscowości Gusinje, a naszym celem będzie niezwykle widokowa Dolina Grebaje (Grbaje, Grebajska dolina) oraz trzy dwutysięczniki: Talijanka (2057 m), Papadijes (2030 m) i Veliki Trojan (2190 m) – położony na granicy Czarnogóry i Albanii, których zdobywanie poprzedzimy atakiem szczytowym na nieco niższą Valušnice (1879 m). Trasa trekkingu prowadzi niezwykle widokową granią.  

Długość trasy około 18 km.  Czas przejścia około 10 godzin.

Łącznie w górę 1600 m, w dół 1750 m.

Obiadokolacja.

Nocleg.

8 DZIEŃ

Środa 5.07.2023

Trekking – PARK NARODOWY PROKLETIJE (Nacionalni park Prokletije).

Trasa 6:  NA DACHU CZARNOGÓRY – ZLA KOLATA (2534 m)

Celem naszego całodziennego trekkingu będzie najwyższy szczyt Czarnogóry zaliczany do Korony Europy – Zla Kolata (2534 m). Ze szczytem sąsiaduje Dobra Kolata (2524 m), która jest drugą pod względem wysokości górą w kraju. Oba szczyty zaliczane są do Gór Dynarskich i wznoszą się na terenie Parku Narodowego Prokletije na trójstyku granic Czarnogóry, Albanii i Kosowa. Będzie to dość wymagająca trasa, której przejście może nam zająć około 12 godzin. Trasę rozpoczniemy w miejscowości Vusanje położonej u wyjścia Ropojanskiej Doliny.

Długość trasy około 19 km. Czas przejścia około 12 godzin.

Łącznie w górę 1510 m, w dół 1550 m. 

Obiadokolacja.

Nocleg.

9 DZIEŃ

Czwartek 6.07.2023

Śniadanie.

Trekking – GÓRY KOMOVI.

Trasa 7: KORONA GÓR KOMOVI – KOM KUCKI (2487 m)

Trasę w formie pętli  rozpoczniemy wędrówką w najbardziej popularnej w górach Komovi  wysokogórskiej, pagórkowatej dolinie Medjukomlje znanej z niezwykle malowniczego krasowego krajobrazu (dolina ta rozdziela góry Komovi na dwa pasma), która zaprowadzi nas do przełęczy Ćafa od Carina (2177 m). Dla chętnych będzie możliwość zdobycia najwyższego szczyt tych gór i jednego z trzech najwyższych  i najważniejszych „komów” pasma – Kom Kućki (2487 m).  Całodzienna wędrówka na całej trasie przebiegać będzie w otoczeniu najwyższych wierzchołków grupy Komovi m.in.: Bavana (2252 m), Kučko Ramo (2337 m), Koma Vasojevićkiego (2461m ) – drugiego pod względem wysokości szczytu Komovi oraz Marin krš (2246 m).

Obiadokolacja.

Długość trasy około 18 km. Czas przejścia około 9 godzin.

Łącznie w górę 1000 m, w dół 1000 m.

Obiadokolacja.

Nocleg.

10 DZIEŃ

Piątek 7.07.2023

Śniadanie.

Trekking: PARK NARODOWY PROKLETIJE (Nacionalni park Prokletije).

Trasa 8: ROPOJANSKA DOLINA I MASYW KARANFILI 

Celem naszego trekkingu będzie jeden z najbardziej spektakularnych masywów Gór Przeklętych i całej Czarnogóry – Karanfili, którego ponad 800 metrowej wysokości mur skalny dominuje nad dwiema najpiękniejszymi dolinami Czarnogóry: Doliną Grbaja i Doliną Ropojany i stanowi naturalną granicę między nimi. Dominują tu szczyty, których wysokość dochodzi do 2500 m. W trakcie trekkingu zdobędziemy kilka z nich (Ljuljasevica (2224 m), Karanafili (2119 m), Maja Podgois (2021 m)). Trasa trekkingu będzie przebiegać również przez Ropojanską Dolinę.

Długość trasy około 14 km. Czas przejścia około 8 godzin.

Łącznie w górę 1500 m, w dół 1600 m.

Obiadokolacja.

Nocleg.

11 DZIEŃ

Sobota 8.07.2023

Śniadanie.

Wykwaterowanie.

12 DZIEŃ

Niedziela 9.07.2023

Przyjazd do Świdnicy i Wrocławia w godzinach przedpołudniowych., przez szczyt Struga (1920 m)